Phiên dịch hiểu một cách đơn giản là việc chuyển một chữ,
một câu, một văn bản (nói hoặc viết) từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác mà
không làm thay đổi nghĩa của chúng. Phiên dịch viên là người chuyên làm công
việc chuyển các văn bản (nói hoặc viết) từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác một
cách chính xác, giúp những người không cùng sử dụng một ngôn ngữ có thể hiểu
nhau.
Công việc chính của phiên dịch viên
Dựa vào hai loại hình giao tiếp cơ bản của con người (nói và
viết), có thể chia công việc của người phiên dịch thành hai dạng: phiên dịch
nói và phiên dịch viết.
+ Phiên dịch nói: là việc chuyển đổi văn bản nói từ ngôn ngữ
này sang ngôn ngữ khác. Người dịch sẽ phải chịu sức ép khá lớn về thời gian, họ
phải có phản ứng rất nhanh và hầu như không có thời gian để suy nghĩ.
Hình thức dịch đồng thời thường được sử dụng trong các hội
nghị, hội thảo mang tầm vóc quốc tế. Khi dịch, các phiên dịch viên phải ngồi ở
một phòng kín cách âm, dịch qua micro, nghe qua tai nghe và dịch đồng thời với
người nói.
Phiên dịch đuổi là hình thức mà người dịch sẽ dịch ngay sau
khi người nói kết thúc một câu hoặc một đoạn văn ngắn.
+ Phiên dịch viết: là công việc chuyển từ một văn bản viết
từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác. Người dịch sẽ không phải chịu sức ép thời
gian căng thẳng hay yêu cầu phải phản ứng tức thì như ở hình thức phiên dịch
nói. Tuy nhiên, ở hình thức dịch này sẽ đòi hỏi độ chính xác cao và khả năng
của người dịch phải trôi chảy hơn.
Điều kiện làm việc và cơ hội nghề nghiệp
Những người làm công việc phiên dịch sẽ được đi nhiều nơi,
gặp gỡ nhiều người, được tham gia vào các hoạt động chính trị mang tầm cỡ quốc
tế, có nhiều cơ hội để phát triển nghề nghiệp. Nếu phiên dịch viên là một người
tinh thông ngoại ngữ, sử dụng nhuần nhuyễn tiếng Việt thì sẽ có rất nhiều cơ
quan, tổ chức, các công ty phiên dịch sẵn sàng bỏ ra một khoản chi phí lớn để
có thể mời bạn về làm việc. Nhưng mặt trái của công việc phiên dịch, đó là
người dịch sẽ thường xuyên phải đối mặt với nhiều áp lực nặng nề.
Trong bối cảnh hội nhập với thế giới, nghề phiên dịch lại
cần thiết hơn bao giờ hết. Bạn có thể làm việc ở: các công ty phiên dịch, làm phiên
dịch tự dó, làm việc tại các tổ chức quốc tế, tổ chức phi chính phủ, các bộ ban
ngành sử dụng hệ thống các biên – phiên dịch viên, đặc biệt Bộ Ngoại giao là cơ
quan tập trung nhiều các phiên dịch viên có chuyên môn giỏi nhất trên toàn
quốc,….
Phẩm chất và kỹ năng cần thiết
Để có thể hoạt động tốt trong nghề phiên dịch, người dịch
phải thường xuyên trau dồi và rèn luyện mọi kỹ năng cần thiết.
+ Năng khiếu về ngoại ngữ
+ Giỏi tiếng mẹ đẻ, sử dụng nhuần nhuyễn tiếng Việt
+ Có trí nhớ tốt, khả năng diễn đạt lưu loát và chặt chẽ
+ Kiên trì, chăm chỉ và ham học hỏi
+ Biết tổ chức công việc một cách khoa học
+ Nhanh nhẹn, nhạy cảm và luôn tự tin với công việc
