Nghề phiên dịch là gì?

Dịch vụ phiên dịch đang là một hoạt động được các công ty phiên dịch đầu tư và phát triển mạnh mẽ. Bởi hiện nay có rất nhiều các đơn vị, doanh nghiệp nước ngoài và hợp tác và làm ăn tại Việt Nam. Do đó, cơ hội việc làm phiên dịch là rất lớn dành cho các bạn trẻ học ngoại ngữ.

Phiên dịch được hiểu theo một cách đơn giản là việc chuyển một câu, chữ, văn bản, tài liệu từ một ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác mà không làm thay đổi nghĩ của chúng. Phiên dịch viên sẽ là người làm công việc chuyển ngữ này và giúp những người không cùng sử dụng một ngôn ngữ có thể hiểu được đối phương đang nói gì.

Các hình thức phiên dịch

Dựa vào 2 hình thức giao tiếp cơ bản của con người (nói và viết), chúng ta có thể chia phiên dịch thành 2 dạng: phiên dịch nói (thông dịch) và phiên dịch viết (biên dịch).

- Thông dịch: là công việc chuyển đổi văn bản nói từ một ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác. Người dịch sẽ phải chịu sức ép về thời gian, phải ứng nhanh nhạy và gần như không có thời gian để lựa chọn từ ngữ. Đây là hình thức thường được sử dụng trong các hội nghị, hội thảo quốc tế. Phiên dịch viên sẽ phải ngồi trong các phòng cách âm, dịch qua micro, nghe qua tai nghe và dịch đồng thời cùng người nói.

- Biên dịch: là công việc chuyển từ một văn bản viết từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác. Ở hình thức biên dịch, người dịch sẽ không phải chịu nhiều áp lực của thời gian hay những phản ứng tức thì. Tuy nhiên, biên dịch lại đòi hỏi độ chính xác ao về mặt từ ngữ, ngữ pháp phải trôi chảy hơn.

Nhưng dù là hình thức dịch nào đi nữa, quá trình phiên dịch đều phải thực hiện qua các giai đoạn cơ bản là hiểu ngôn ngữ nguồn => phân tích ngôn ngữ học và văn hóa => diễn đạt lại bằng ngôn ngữ mục tiêu.

Yêu cầu đối với người phiên dịch

Trong cả 2 loại hình dịch, người phiên dịch đều phải phản xạ hết sức nhanh nhạy và phải làm việc dưới một sức ép rất lớn. Khả năng nắm bắt nhanh, cập nhật nhanh những kiến thức mới, nội dung mới và đặc biệt là khả năng diễn đạt ý của người khác một cách ngắn gọn, dễ hiểu là những yếu tố cốt lõi mà phiên dịch viên phải nắm chắc.

Bên cạnh đó, người dịch cần thường xuyên rèn luyện các kỹ năng, phẩm chất đạo đức để có thể giữ được danh dự và uy tín, để có thể làm việc với một phong thái chuyên nghiệp nhất.

Người làm công việc phiên dịch là những người làm nhiệm vụ truyền đạt những thông tin từ người nói đến người nghe. Đây là một công việc không hề đơn giản, bởi nếu chỉ cần dịch sau hoặc dịch không đúng nghĩa các thông tin đưa ra sẽ làm cho nội dung thông tin bị hiểu sai lệch và dẫn tới gây hậu quả nghiêm trọng.

Ở Việt Nam hiện nay đã xuất hiện rất nhiều các dịch vụ phiên dịch được các công ty đưa ra, nhưng nhìn chung thì nghề phiên dịch ở nước ta vẫn chưa trở thành một nghề mang tính chuyên nghiệp. Người phiên dịch không chỉ phải giỏi ngoại ngữ mà còn phải nghiên cứu, nắm vững một số thuật ngữ cần thiết, liên quan đến hội nghị, hội thảo. Ngoài ra, phiên dịch viên phải thường xuyên học tập, rèn luyện để làm tốt công việc của mình. Nếu chỉ cần một lần dịch kém thì lần sau sẽ không có ai dùng mình nữa. Do đó, áp lực công việc rất lớn và bạn phải tự bản thân minh nâng cao trình độ chuyên môn để tồn tại trong lĩnh vực dịch vụ phiên dịch lâu dài nhất.

Nghề phiên dịch - Khả năng ngoại ngữ, vốn văn hóa đã đủ chưa?

Trong bối cảnh hội nhập quốc tế, Việt Nam đang mở rộng mối quan hệ ngoại giao với tất cả các quốc gia trên thế giới. Vì vậy, nhu cầu sử dụng dịch vụ phiên dịch ngày càng tăng cao, đồng thời các công ty phiên dịch chuyên cung cấp đội ngũ nhân viên phiên dịch ra đời ngày càng đông.

Nghề phiên dịch là gì?

Phiên dịch là một hoạt động chuyển một câu, một chữ, một văn bản từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác mà không làm thay đổi ý nghĩa của chúng.

Phiên dịch viên là một người chuyên làm công việc chuyển ngữ từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác một cách chính xác, họ chính là cầu nối quan trọng về ngôn ngữ và văn hóa giữa các quốc gia.

Dựa vào 2 loại hình giao tiếp cơ bản (nói và viết) của con người, chúng ta có thể chia công việc phiên dịch thành 2 dạng: phiên dịch nói (thông dịch) và phiên dịch viết (biên dịch).

- Thông dịch: là việc chuyển đổi văn bản từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác. Người dịch sẽ phải chịu sức ép rất lớn về thời gian, phản ứng nhanh nhạy và gần như không có thời gian để cân nhắc về cách sử dụng từ ngữ. Hình thức dịch này thường xuất hiện trong các hội thảo, hội nghị quốc tế. Người dịch sẽ được ngồi trong các phòng kín, cách âm, dịch qua micro, nghe qua tai nghe và dịch đồng thời với người nói. 

- Biên dịch: là công việc chuyển từ một văn bản viết từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác. Người dịch sẽ không phải chịu sức ép về thời gian, sự căng thẳng hay yêu cầu phản ứng tức thì như phiên dịch. Tuy nhiên, hình thức biên dịch yêu cầu phải có độ chính xác cao về từ ngữ, ngữ pháp và trôi chảy hơn.

Nhưng dù dịch theo hình thức nào đi nữa, phiên dịch đều phải thực hiện quy trình cơ bản là hiểu ngôn ngữ nguồn => phân tích ngôn ngữ học và văn hóa => diễn đạt bằng ngôn ngữ đích. Ở trong cả 2 loại hình phiên dịch, người dịch phải có khả năng phản xạ nhanh, và khó khăn nhất là phải làm việc dưới một áp lực lớn. Khả năng nắm bắt nhanh, học và hiểu nhanh những kiến thức mới, đặc biệt là khả năng diễn đạt ý của người khác một cách ngắn gọn, dễ hiểu. Ngoài ra, phiên dịch viên thường xuyên phải tự mình trau dồi phẩm chất cá nhân để có thể giữ được uy tín để có thể thực hiện công việc một cách chuyên nghiệp nhất.

Người làm nghề phiên dịch là những người sẽ truyền đạt thông tin cho người khác nghe. Công việc phiên dịch không hề đơn giản, bởi nếu chỉ dịch sai lệch thông tin, nội dung truyền đạt sẽ mang một ý nghĩa hoàn toàn khác. Và hậu quả như thế nào thì bạn biết rồi đấy.

Ngoài ra, người dịch phải am hiểu về phong tục tập quán để có thể hiểu được văn phong của ngôn ngữ mà bạn sẽ phiên dịch. Trước khi quá trình phiên dịch diễn ra, nếu bạn có sự kết hợp với người nói thì hiệu quả thông tin đạt 90%, còn nếu phiên dịch cabin thì hiệu quả chỉ đạt 50%.

Thông thường, phiên dịch viên khi dịch ở các hội thảo hay hội nghị, họ sẽ được trả từ 200 – 400 USD/ngày, tùy thuộc và khả năng của họ. Tuy nhiên, để nhận được mức thù lao cao như vậy, họ sẽ phải làm việc hết công suất và tinh thần khi nào cũng phải tỉnh táo. Trước khi chương trình diễn ra, người dịch phải bỏ ra một khoảng thời gian từ 1 – 2 tuần để chuẩn bị tài liệu tham khảo, nhất là đối với những chuyên ngành khó, thời gian để tìm hiểu có thể nhiều hơn nữa.

Dẫu vậy, nhìn chung thì công tác dịch thuật ở nước ta cho đến tận ngày nay vẫn chưa trở thành một nghề mang tính chuyên nghiệp. Việc thiếu chuyên nghiệp đã dẫn tới nhiều hậu quả và thậm chí là nghiêm trọng.

Báo chí đã từng đăng rất nhiều những sai lầm chết người như vậy như một thông dịch viên đã dịch đoạn nói về công ti Proctor and Gambles là “chúng tôi kinh doanh ở đây như đánh bạc”, mặc dù chữ “Gambles” ở đây đơn giản chỉ là tên công ty chẳng liên quan gì tới cờ bạc cả. Lần khác, trong khi cố gắng thể hiện sự tức giận của diễn giả đối với một hiện tượng bức xúc, thông dịch viên đã thêm cả từ “bloody” vào lời dịch, một từ cực kì bất lịch sự trong một khung cảnh trang trọng. Điều đó khiến tất cả cử toạ nước ngoài ồ lên và diễn giả lúc đó chẳng hiểu mình nói gì mà họ lại có phản ứng khác hẳn với các đại biểu Việt Nam như vậy.

 Trong biên dịch, những sai sót cũng không phải là hiếm. Không ít những lời thoại trong nhiều bộ phim đã được người biên dịch “bóp méo” đến 180 độ. Chẳng hạn, “we can’t get through” (trong tình huống đó phải hiểu là “Không xong rồi”) được chuyển thành “Chúng ta không thể xuyên qua”; “we can’t come to terms” (Không thể thống nhất) được chuyển thành “Chúng ta không thể đến kì học được”. Những sai sót này để lại những hậu quả rất lớn, nhất là đối với phương tiện thông tin đại chúng. Do vậy, việc sử dụng ngôn từ trên các phương tiện truyền thông cần phải cực kì cẩn trọng, đòi hỏi chất lượng và tính chuyên nghiệp cao.

Nghề phiên dịch đòi hỏi chúng ta không chỉ phải giỏi ngoại ngữ mà còn phải nghiên cứu, nắm vững các thuật ngữ cần thiết liên quan đến hội thảo, hội nghị đó. Việc bạn thường xuyên rèn luyện, học tập như vậy sẽ mang đến hiệu quả công việc cao và được khách hàng tín nhiệm.

Những yêu cầu bắt buột của người làm phiên dịch viên

Phần lớn mọi người vẫn cho rằng bất kỳ ai thông thạo ngoại ngữ là có thể làm được phiên dịch. Nhưng vấn đề không phải là như vậy, trước khi vào nghề, phiên dịch viên phải trải qua các khóa đào tạo và được trang bị một cách đầy đủ về ngôn ngữ học, kiến thức chung, văn hóa, kỹ thuật dịch, sức khỏe và đạo đức nghề nghiệp.

- Để làm  việc trong ngành dịch vụ phiên dịch, bạn phải thông thạo ít nhất 2 ngoại ngữ. Trong bất kỳ hoàn cảnh nào, người dịch cũng phải thể hiện câu cú rõ ràng, mạch lạc. Do đó, trong cuộc sống sinh hoạt hàng ngày, phiên dịch viên phải tự có ý thức sử dụng ngôn từ một cách nghiêm chỉnh và mạch lạc.

- Người làm công việc phiên dịch ngoài vốn từ vựng phong phú ra, bạn cần phải có sự hiểu biết một cách thấu đáo về những vấn đề ngôn ngữ học của cả 2 ngôn ngữ, sự tương đồng và khác biệt giữa 2 ngôn ngữ không những về ngữ pháp mà còn về ngữ nghĩa và ngữ dụng. Những hiểu biết đó gắn bó chặt chẽ với tri thức, văn hóa, con người, lối sống và phong tục tập quán của 2 cộng đồng.

- Một yêu cầu nữa là người phiên dịch phải có sự am hiểu về nền văn hóa của các quốc gia. Khi giao tiếp với nhau, các bên không những khác nhau về ngôn ngữ mà còn có sự khác biệt về trình độ học vấn, môi trường sống, lối tư duy và đặc biệt là văn hóa. Nghề phiên không chỉ đơn thuần là quá trình chuyển nghĩa mà còn là một sự kiện giao lưu văn hóa.

- Một nguyên tắc khi làm phiên dịch viên, đó là bạn không được nóng nảy, không được bộc phát tình cảm cá nhân. Tuy nhiên, tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể, nếu người nói nóng tính phát ngôn nhiều câu khá nặng nề, bạn phải lựa lời dịch ra sao cho rõ ý là họ đang thật sự rất tức giận, nhưng nói làm sao cho người nghe cảm thấy sự tức giận đó nhưng không thể phản ứng được.

- Đạo đức nghề nghiệp là một yếu tố cực kỳ quan trọng. Không chỉ riêng trong ngành dịch vụ phiên dịch, nghề nào cũng phải cần có những chuẩn đạo đức hay quy tắc ứng xử riêng. Chuẩn đạo đức này thể hiện sự trung thành của người dịch đối với ngôn bản và ý tưởng, thái độ của người dịch không thiện đối với các bên đang đối thoại, không được thêm thắt, bình luận, nhận xét hay thể hiện thái độ cá nhân vào lời dịch. Tránh trường hợp người dịch quên mất vai trò của mình và đứng ra tranh luận như một đại biểu trong một cuộc họp. 

- Trí nhớ tốt

- Sức khỏe tốt

- Kiên trì và chăm chỉ, ham học hỏi

- Biết tổ chức công việc

- Nhanh nhẹn, nhạy cảm và tự tin

- Có kiến thức rộng về văn hóa, xã hội, con người. Muốn được vậy phải trau dồi thường xuyên, liên tục cập nhật những thông tin mới, những lãnh vực mới

- Cần có sự chu đáo, cẩn trọng trong công việc. Luôn chuẩn bị trước về lĩnh vực mà mình sẽ phiên dịch.

6 bí quyết để thành công trong nghề biên dịch

Muốn trở thành một biên dịch viên tài năng và thành công, bạn sẽ phải trải không ít khó khăn, gian khổ và đặc biệt là chính bạn phải có những kỹ năng nhất định để thành công trong lĩnh vực dịch thuật.

1. Khả năng ngoại ngữ

Đây là yếu tố đầu tiên và quan trọng nhất giúp bạn đến với con đường dịch thuật. Có năng khiếu học ngoại ngữ, bạn sẽ tiếp thu rất nhanh, đam mê và yêu ngôn ngữ của mình học, bạn sẽ học tốt ngôn ngữ đó. Năng khiếu ấy sẽ giúp bạn nhanh chóng đi đến việc được trúng tuyển vào những cơ sở đào tạo ngoại ngữ tốt nhất. Khi đã vào hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ dịch thuật, có năng khiếu ngoại ngữ bạn sẽ nhanh chóng cập nhật được những từ vựng, khái niệm và thuật ngữ mới.

Tuy nhiên, năng khiếu lại thuộc về phạm trù của tạo hóa, không phải ai cũng được tạo hóa trao cho đặc ân này. Nhưng nếu như có tu dưỡng, rèn luyện cho năng khiếu ấy trở thành tài hay không, điều này lại hoàn toàn phụ thuộc vào ý chí của chính bản thân con người. Nếu bạn chủ quan, không liên tục cập nhật những kiến thức mới, bạn sẽ bị lạc hậu so với bạn bè, đồng nghiệp.

2. Trí nhớ tốt

Trí nhớ tốt sẽ giúp người học ngoại ngữ dễ dàng học từ vựng, cấu trúc ngữ pháp với khối lượng lớn.

Hoạt động trong lĩnh vực dịch thuật, dù là dịch nói hay dịch viết, khả năng diễn đạt cũng là một trong những yếu tố đưa bạn đến thành công. Sẽ không có một công ty phiên dịch hay cơ quan nào có thể chấp nhận một người dù kiến thức về ngôn ngữ uyên thâm, nhưng lại nói mãi chẳng thành câu hay diễn đạt dài dòng và lộn xộn.

3. Biết tổ chức công việc

Không chỉ riêng trong công việc dịch thuật mà những công việc trong các lĩnh vực khác,biết tổ chức công việc một cách khoa học sẽ mang đến hiệu quả cao. Bạn nên ghi chép đều đặn các từ mới, cách dùng những từ đó theo một trật tự. Với những cuốn cẩm nang của bản thân, bạn có thể lưu trữ lại những kiến thức cần thiết để tham khảo và sử dụng một cách nhanh chóng và tiện lợi.

4. Kiên trì và chăm chỉ

Làm việc bất cứ trong ngành nghề nào cũng vậy, trong lĩnh vực dịch thuật, bạn không thể thành công nếu không có sự kiên trì và chăm chỉ. Liên quan đến ngoại ngữ, đến cả một nền văn hóa, chúng không phải là một công việc dễ dàng. Người dịch cần phải kiên trì học tập, luôn tìm tòi và học hỏi để nâng cao nghiệp vụ. Nhiều khi để có một bản dịch tốt, người dịch phải tham khảo nhiều loại từ điển, tài liệu khác nhau để tìm ra cách dịch đúng đắn và phù hợp.

Từ điển chính là những tài liệu thực sự cần thiết đối với những người hoạt động trong lĩnh vực dịch thuật. Một cuốn từ điển hay sẽ giúp bạn cập nhật những thông tin mới nhất về từ vựng, giúp bạn ổn định và nâng cao trình độ chuyên môn.

5. Nhanh nhẹn, năng động, tự tin

Nếu là một phiên dịch viên, những phẩm chất này sẽ là điểm cộng cho bạn. Nhanh nhẹn, năng động, tự tin giao tiếp với đám đông, cập nhật nhanh những kiến thức mới sẽ giúp bạn đối phó được với những tình huống khẩn cấp.

Trong quá trình dịch thuật, khi gặp một từ ngữ khó và bạn chưa gặp bao giờ, mà từ đó là từ khóa mang ý nghĩa bao quát cho cả câu văn, bạn sẽ phải làm thế nào? Lúc này, sự nạy bén và nắm bắt được vấn đề sẽ giúp bạn hiểu được người nói đang cần bạn truyền đạt điều gì?

6. Giỏi tiếng Việt

Hầu hết, chúng ta đều nghĩ rằng mình thông thạo tiếng Việt, chẳng hề đơn giản như vậy bạn ạ? Để có thể làm chủ một ngôn ngữ, nó không hề dễ dàng, ngay cả khi đó là tiếng mẹ đẻ của bạn. Rất ít người có thể chắc chắn rằng mình nói chuẩn và hay tiếng Việt mẹ đẻ.

Muốn hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ dịch thuật, muốn có khả năng dịch thuật giỏi, bạn phải sử dụng nhuần nhuyễn tiếng Việt để diễn đạt thật trong sáng khi dịch xuôi và truyền đạt thật chính xác cái hồn Việt khi dịch ngược.

Để học giỏi tiếng Việt, bạn cần dành nhiều thời gian để học môn Văn và tiếng Việt trên nhà trường. Các tác phẩm văn học nước ngoài, tác phẩm văn học được dịch thuật thành công của các dịch giả hay đọc sách là một số phương pháp mà bạn có thể áp dụng để trau dồi khả năng sử dụng tiếng Việt của bạn.

7. Một số lưu ý

- Bạn khó có thể diễn đạt những suy nghĩ của mình để người khác hiểu, bạn không thể nhớ một đống từ mới, các cấu trúc ngữ pháp lắm thì, nhiều thể.

- Việc đọc những cuốn sách về văn hóa, lịch sử, khoa học là cả một cực hình đối với bạn.

- Bạn quan niệm rằng, việc đến đâu hay đến đó, không phải tìm hiểu và chuẩn bị trước.

- Bạn mắc phải tật về nói ngọng hoặc nói lắp.

- Bạn nói và viết tiếng Việt sai chính tả và chẳng muốn sửa những lỗi đó. Bạn nghĩ rằng, chắc là mình cũng không sửa được đâu?

- Bạn suy nghĩ rất vô tư rằng, mọi thứ trên đời cứ trôi qua một cách nhanh chóng và không hề đọng lại một chút gì để bạn có thể phân tích và tìm hiểu.

- Bạn rất ít khi truyền đạt chính xác lại lời nói của người khác đúng đến 30%.

Tất cả những lỗi này bạn cần phải khắc phục nếu bạn muốn làm việc trong một dịch vụ dịch thuật chuyên nghiệp, những lỗi nhỏ có thể dẫn đến nhiều sai sót và bạn chẳng thể biết được rằng, hậu quả mà nó để lại là bạn sẽ không đi đến đâu trong con đường dịch thuật của chính mình.

Tổng quan về nghề phiên dịch

Phiên dịch hiểu một cách đơn giản là việc chuyển một chữ, một câu, một văn bản (nói hoặc viết) từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác mà không làm thay đổi nghĩa của chúng. Phiên dịch viên là người chuyên làm công việc chuyển các văn bản (nói hoặc viết) từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác một cách chính xác, giúp những người không cùng sử dụng một ngôn ngữ có thể hiểu nhau.

Công việc chính của phiên dịch viên

Dựa vào hai loại hình giao tiếp cơ bản của con người (nói và viết), có thể chia công việc của người phiên dịch thành hai dạng: phiên dịch nói và phiên dịch viết.

+ Phiên dịch nói: là việc chuyển đổi văn bản nói từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác. Người dịch sẽ phải chịu sức ép khá lớn về thời gian, họ phải có phản ứng rất nhanh và hầu như không có thời gian để suy nghĩ.

Hình thức dịch đồng thời thường được sử dụng trong các hội nghị, hội thảo mang tầm vóc quốc tế. Khi dịch, các phiên dịch viên phải ngồi ở một phòng kín cách âm, dịch qua micro, nghe qua tai nghe và dịch đồng thời với người nói.

Phiên dịch đuổi là hình thức mà người dịch sẽ dịch ngay sau khi người nói kết thúc một câu hoặc một đoạn văn ngắn.

+ Phiên dịch viết: là công việc chuyển từ một văn bản viết từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác. Người dịch sẽ không phải chịu sức ép thời gian căng thẳng hay yêu cầu phải phản ứng tức thì như ở hình thức phiên dịch nói. Tuy nhiên, ở hình thức dịch này sẽ đòi hỏi độ chính xác cao và khả năng của người dịch phải trôi chảy hơn.

Điều kiện làm việc và cơ hội nghề nghiệp

Những người làm công việc phiên dịch sẽ được đi nhiều nơi, gặp gỡ nhiều người, được tham gia vào các hoạt động chính trị mang tầm cỡ quốc tế, có nhiều cơ hội để phát triển nghề nghiệp. Nếu phiên dịch viên là một người tinh thông ngoại ngữ, sử dụng nhuần nhuyễn tiếng Việt thì sẽ có rất nhiều cơ quan, tổ chức, các công ty phiên dịch sẵn sàng bỏ ra một khoản chi phí lớn để có thể mời bạn về làm việc. Nhưng mặt trái của công việc phiên dịch, đó là người dịch sẽ thường xuyên phải đối mặt với nhiều áp lực nặng nề.

Trong bối cảnh hội nhập với thế giới, nghề phiên dịch lại cần thiết hơn bao giờ hết. Bạn có thể làm việc ở: các công ty phiên dịch, làm phiên dịch tự dó, làm việc tại các tổ chức quốc tế, tổ chức phi chính phủ, các bộ ban ngành sử dụng hệ thống các biên – phiên dịch viên, đặc biệt Bộ Ngoại giao là cơ quan tập trung nhiều các phiên dịch viên có chuyên môn giỏi nhất trên toàn quốc,….

Phẩm chất và kỹ năng cần thiết

Để có thể hoạt động tốt trong nghề phiên dịch, người dịch phải thường xuyên trau dồi và rèn luyện mọi kỹ năng cần thiết.

+ Năng khiếu về ngoại ngữ

+ Giỏi tiếng mẹ đẻ, sử dụng nhuần nhuyễn tiếng Việt

+ Có trí nhớ tốt, khả năng diễn đạt lưu loát và chặt chẽ

+ Kiên trì, chăm chỉ và ham học hỏi

+ Biết tổ chức công việc một cách khoa học

+ Nhanh nhẹn, nhạy cảm và luôn tự tin với công việc