Phương pháp tự học tiếng Anh hiệu quả nhất

Bạn muốn tự mình học tiếng Anh và cho đến nay vẫn chưa tìm ra được phương pháp nào thực sự hiệu quả? Tùy theo cách học và điều kiện của mỗi người mà sẽ có những phương pháp hoặc bí quyết khác nhau. Dưới đây sẽ là một số kinh nghiệm để tự học tiếng Anh hiệu quả.

Học phát âm

Phát âm không đúng sẽ dẫn đến việc học tiếng Anh không đạt hiệu quả. Bởi có nói đúng thì mới nghe tốt và có thể truyền đạt ý tưởng của mình để người nghe có thể được. Đặc biệt, đối với những người mới bắt đầu học tiếng Anh, bạn phải học phát âm chuẩn thì mới có thể tránh được những sai sót về sau này.

Bạn cần phải nắm vững hệ thống phiên âm quốc tế  (International Phonetic Symbols - IPS)  được in đằng sau mỗi cuốn sách từ điển và tập thói quen tra từ điển mỗi khi gặp một từ mới để luyện cách phát âm đúng nhất.

Ngoài ra, bạn có thể sử dụng phần mềm Speech Solutions và tham khảo thêm phần phát âm của đĩa CD ROM Cambridge Advanced Learners’ Dictionary được bày bán rất nhiều tại các cửa hàng vi tính.

Học từ vựng

Nguyên tắc để học tốt từ vựng đó là hãy học theo từng cụm từ. Ví dụ học từ “corner” phải học trong nhóm từ “on the corner of”, học “interested” phải nhớ cụm “be interested in” thì mới biết cách đặt câu cho đúng.

Để nhớ được từ vựng một cách hiệu quả, bạn nên sử dụng chúng thường xuyên. Một phương pháp thông thường được nhiều người dùng, đó là tập viết email bằng tiếng Anh. Mới đầu có thể người học sẽ lúng túng, thiếu tự nhiên. Nhưng sau một thời gian bạn sẽ sử dụng thành thạo và vốn từ vựng theo đó mà tăng lên cao.

Cần mang theo những cuốn sổ nhỏ ở bên người để tranh thủ học từ vựng mỗi khi rảnh rỗi.  Tự đề ra mục tiêu cho mình hàng ngày và tùy vào khả năng của mình để học. Cố gắng ôn lại những từ vựng đã học ít nhất là 3 lần mới có thể nhớ lâu hơn.

Hiện nay trên thị trường có rất nhiều sách tự học từ vựng rất hay. Các bạn tham khảo bộ sách sau: Basic Vocabulary in Use, Vocabulary for Intermediate Students, Vocabulary for Upper - Intermediate Students.

Học nói

Nói là một kỹ năng quan trọng và có nhiều điều thú vị nhất khi học bất cứ một ngôn ngữ nào. Người học sẽ cảm nhận được sự tiến bộ của mình của mình thông qua việc giao tiếp lưu loát bằng ngôn ngữ nói. Có nhiều người may mắn sống trong môi trường tiếng Anh nên họ có thể học nói khi bắt đầu học ngoại ngữ. Tuy nhiên, đối với phần lớn mọi người thì chúng ta nên cần có một nền tảng ngôn ngữ nhất định (từ vựng, ngữ pháp, phát âm, cấu trúc câu) ít nhất là 6 tháng trước khi bước vào một khóa học nói thực thụ.

Đối với những đối tượng không có điều kiện được sống hay làm việc trong môi trường tiếng Anh có thể tranh thủ luyện nói theo phương pháp sau:

- Tận dụng những thời gian trên lớp ngoại ngữ để nói chuyện với bạn bè bằng tiếng Anh, không nên tập trung vào việc học ngữ pháp mà hãy luyện nói thật nhiều để nhớ bài lâu hơn và tạo được mình phản xạ nhanh nhẹn khi gặp những tình huống tương tự.

- Khi luyện tập nói tiếng Anh, bạn nên tự tin và mạnh dạn nói, không nên sợ sai.

- Bạn có thể học theo nhóm để sắp xếp thời gian học nhóm với nhau.

- Tham gia câu lạc bộ tiếng Anh vào cuối tuần.

Học nghe

Phương pháp học nghe tốt nhất là trước khi nghe một bài nói tiếng Anh, bạn nên suy nghĩ về đề tài đó để giúp bạn hình dung và phán đoán được những gì mà mình sắp nghe, trước tiên hãy nghe ý chính rồi đoán nghĩa, sau đó nghe đi nghe lại nhiều lần để biết được chi tiết hơn.

Tuyệt đối bạn không nên xem trước nội dung của bài nói đó. Chỉ sau khi nghe xong rồi mới mở bài đọc ra để kiểm tra lại và học thêm từ mới có trong bài.

Nguyên tắc chung cho việc rèn luyện kỹ năng nghe hiệu quả là nghe càng nhiều càng tốt. Tranh thủ mọi tài liệu và cơ hội nghe có thể (nghe băng, nghe nhạc, nghe radio, xem TV, xem phim Mỹ có phụ đề tiếng Anh …). Trên thị trường hiện nay cũng bán rất nhiều sách luyện nghe tiếng Anh để bạn có thể tự học thêm ở nhà.

Ngoài ra, Internet là một công cụ hữu hiệu để rèn luyện các kỹ năng học tiếng Anh. Bạn có thể đọc báo, tạp chí, tìm tài liệu tiếng Anh. Hơn nữa, còn có một số trang web để bạn có thể tự học thêm tiếng Anh ở nhà:

• www.bbclearningenglish.com


• http://www.britishcouncil.org/learning


• http://esl.about.com/


• http://::1e4::sl.org


• www.manythings.org


• www.freenglish.com


• www.english-at-home.com


• www.tolearnenglish.com


• www.vocabulary.com

Tựu chung lại là, để học tốt tiếng Anh, bạn cần thực hành và sử dụng chúng một cách thường xuyên. Hãy học tiếng Anh hàng ngày và liên tục, không nên bỏ dở giữa chừng sẽ làm cho quá trình học tiếng Anh của bạn bị dán đoạn.

10 vấn đề gặp phải khi học tiếng Tây Ban Nha

Tiếng Tây Ban Nha là một trong số những ngôn ngữ phổ biến nhất trên thế giới. Tại châu Âu, tiếng Tây Ban Nha rất được ưa chuộng và chỉ phổ biến sau tiếng Anh, số quốc gia sử dụng tiếng Tây Ban Nha hiện nay đã lên tới con số là 58.

Vì vậy, hiện nay có rất nhiều các bạn trẻ chuyển sang học tiếng Tây Ban Nha. Nhưng trong quá trình học sẽ gặp phải không ít vấn đề, và sau đây là 10 vấn đề dễ gặp phải khi bạn học tiếng Tây Ban Nha.

1. Tiếng Tây Ban Nha được nói ở những đâu?

Tiếng Tây Ban Nha còn có tên gọi khác là tiếng Castilian, có nguồn gốc từ vùng Castile của Tây Ban Nha. Là ngôn ngữ chính thức của Tây Ban Nha, nó được sử dụng phổ biến ở Trung và Nam Mĩ.

Tại châu Phi, tiếng Tây Ban Nha được sử dụng ở Equatorial Guinea và ở vùng tranh chấp phía Tây Sahara. Ở Châu Á, vẫn còn sót lại một số vùng nói tiếng TBN ở Philippines.

2. Bạn đã biết những gì về tiếng Tây Ban Nha?

Tiếng Tây Ban Nha có chung nhiều chữ cái trong bảng chữ cái Latinh, nếu bạn đã từng học qua tiếng Anh thì bạn có thể nhận dạng hơn 3000 từ trong tiếng Tây Ban Nha.

Ví dụ, rất nhiều từ tiếng Anh kết thúc bằng đuôi -tion và trong tiếng TBN thì là -Ción, VD: atención, publicación, liberación.

Không những vậy, rất nhiều từ tiếng Anh có nguồn gốc từ tiếng Tây Ban Nha, ví dụ như: tornado (cơn lốc xoáy) bonanza (vận may), or patio. Thêm vào đó, có nhiều địa danh của nước Mĩ có niên đại từ thời của Conquistadors: Los Angeles, thành phố của các thiên thần, Las Vegas, các dales, Nevada, vùng tuyết rơi , Florida nghĩa là hoa và Amarillo, theo tiếng TBN có nghĩa là màu vàng.

3. Học tiếng Tây Ban Nha khó như thế nào?

Tiếng Tây Ban Nha dễ học hơn tiếng Nhật, Trung hay Hàn Quốc. Đó là một ngôn ngữ âm, có nghĩa là nó viết như thế nào thì đọc như thế ấy.

Sự khác biệt lớn nhất trong ngữ pháp chính là việc sử dụng các danh từ, động từ, tính từ giới tính, rất nhiều quy định và các động từ liên hợp với 6 kết thúc khác nhau cho mỗi thì khác nhau.

Các biến thể giữa tiếng Tây Ban Nha được sử dụng ở Tây Ban Nha và tiếng Tây Ban Nha ở Mĩ chủ yếu là nằm trong phần phát âm và ngữ điệu.

4. Những từ, câu nào khó phát âm nhất?

Trong tiếng Tây Ban Nha, âm khó đọc nhất là âm "r". Nó được đọc gần giống với tiếng Việt, nhưng không hẳn nhiều người sẽ quen ngay được.

Có một từ có tất cả 5 nguyên âm trong tiếng Tây Ban Nha, đó là Murcielago, có nghĩa là dơi (một trong những con ruồi, không giống những quả bóng đánh!)

Hãy thử đọc 2 câu khiến bạn líu hết lưỡi lại laughing

Como poco coco como, poco coco compro

Vì tôi không ăn dừa nhiều nên tôi không mua nhiều dừa rolling on the floor

El perro de San Roque no tiene rabo, porque Ramón Ramírez se lo ha robado

Con chó của Saint Roch’s không có đuôi vì Ramón Ramírez đã ăn trộm nó laughing

5. Bạn có biết một câu chuyện đùa hóm hỉnh bằng tiếng Tây Ban Nha nào không?

Trong ngôn ngữ Tây Ban Nha, có rất nhiều câu chuyện cười, từ chính trị, bác sĩ, công an, quan đội. Và khi nói đùa, các nhà chính trị thường ít bị để ý hơn tiếng Anh.

Vì vậy, đây là hai ví dụ được cho là “an toàn” :

- Doctor, doctor, no puedo recordar nada

- Vaya, y desde cuándo tiene usted este problema?

- ¿Qué problema?

- Bác sĩ, bác sĩ, tôi không thể nhớ bất cứ điều gì

- Oh tốt, vậy anh gặp này bao lâu rồi?

- Vấn đề gì á?

- Doctor, ¿usted cree que podré vivir 40 años más?

- Depende. ¿Usted parrandea con sus amigos?

- No, doctor

- ¿Bebe?

- No, doctor

- ¿Fuma?

- No, doctor

- ¿Tiene pareja?

- No, doctor

- ¿Y para qué diablos quiere usted vivir 40 años más?

- Bác sĩ, ông có nghĩ rằng tôi có thể sống 40 năm nữa?

- Tùy. Anh có hay tiệc tùng với bạn bè?
- Không, thưa bác sĩ

- Anh có uống rượu?

- Không, thưa bác sĩ

- Anh có hút thuốc không?

- Không

- Anh có một bạn gái hay người thân không?

- Không

- Vậy điều gì trên trái đất này làm anh muốn sống 40 năm nữa? rolling on the floor.

6. Nếu tôi học tiếng Tây Ban Nha, nó sẽ giúp tôi học được ngôn ngữ nào nữa?

Bởi vì có nguồn gốc từ ngôn ngữ Latinh, nên tiếng Tây Ban Nha được xem là một ngôn ngữ rất lãng mạn, nó có một cấu trúc ngữ pháp tương tự như nhau và thường có nhiều điểm tương đồng trong từ vựng.

Nếu bạn học tiếng Tây Ban Nha, bạn sẽ có một nền tảng trong việc học các ngôn ngữ khác như Pháp, Bồ Đào Nha, Ý, Catalan, Rumani.

7. Những gì không được nói, không được làm?

False friends, falsos amigos là 2 từ phát âm khá giống nhau trong 2 ngôn ngữ khác nhau nhưng nghĩa thì hoàn toàn khác xa nhau.

Ví dụ, nếu bạn đang bối rối, bạn có thể cảm thấy bị cám dỗ, để nói vậy bạn sẽ nói estoy embarazado (đối với một người đàn ông) hoặc embarazada (cho một người phụ nữ). Nghĩa đúng của câu “estoy embarazado” lại là “tôi đang mang thai”. Muốn nói đúng ý ở trên bạn phải nói: me da vergüenza.

8. Danh ngôn nổi tiếng bằng tiếng Tây Ban Nha

La diligencia es Madre de la Buenaventura

Chuyên cần là mẹ may mắn

Miguel de Cervantes Saavedra (1547-1616)

Cervantes nổi tiếng thế giới như là nhà văn của Don Quijote (1605), thường được coi là nhà văn có tiểu thuyết hiện đại đầu tiên và văn học phương Tây cổ điển.

9. Bản ghi chép đầu tiên và luật của tiếng Tây Ban Nha

Có niên đại 964, las Glosas Emilianenses, Glosses of Saint Emilianus là tài liệu đầu tiên được biết đến, bao gồm ghi chú ở cả Tây Ban Nha và Basque trong một bản thảo tôn giáo bằng tiếng Latinh
Được thành lập năm 1713 do Điều lệ của hoàng gia, la Real Academia Española, Viện Hàn lâm Hoàng gia Tây Ban Nha, bắt đầu đế chế bằng việc điều chỉnh ngôn ngữ. Ngày nay, tồn tại cùng thời gian, quy luật của nó được rút ra từ các ví dụ và hiện tại được sử dụng trên toàn thế giới nói tiếng Tây Ban Nha.

10. Làm thế nào để tỏ ra lịch sự?

* Giống như các ngôn ngữ Lãng mạn, có nhiều cách khác nhau nói rằng “bạn”:

Tú, cho những người mà bạn lần đầu gặp, và

usted, trong trường hợp khác.

Số nhiều là, tương ứng, vosotros và ustedes

Khi chào hỏi, nam giới thường bắt tay. Trong những tình huống chính thức, phụ nữ người đàn ông cuộc họp hoặc các phụ nữ khác sẽ cung cấp cho một nụ hôn trên mỗi má.

Bí quyết giúp bạn viết đúng ngữ pháp tiếng Anh

Trong quá trình học tiếng Anh thì ngữ pháp được coi là phần khó học nhất, bởi nó quá khô khan và hơn nữa còn mang tính chất rập khuôn, đơn điệu. Để viết đúng và chính xác ngữ pháp của tiếng Anh, đây là điều hoàn toàn không dễ dàng chút nào. Và việc duy nhất mà bạn có thể làm tốt phần này, đấy chính là luyện tập thật nhiều và có một phương pháp học tập khoa học.

Quá trình học ngữ pháp gồm 4 giai đoạn như sau:

1. Giai đoạn sao chép

Cần sao chép đúng, chính xác, rõ ràng. Đồng thời phải nhận diện và viết chữ lại được dễ dàng. Trong quá trình chép, bạn nên tập trung tư tưởng, không lơ đãng và nên lập lại trong đầu những gì đang chép, nhằm để trí óc của bạn khắc sâu và nhớ kỹ mẫu câu cũng như các cấu trúc ngữ pháp.

2. Giai đoạn viết lại

Cố gắng viết lại những gì đã học trong sách giáo khoa, bằng cách hãy nhìn vào một đoạn văn bằng tiếng Việt, sau đó tự viết lại bằng tiếng Anh.

3. Giai đoạn viết lại có thay đổi

Trong tiếng Anh, nhiều lúc bạn sẽ gặp phải những từ ngữ rất phức tạp. Vì vậy không những bạn phải nắm vững cấu trúc ngữ pháp mà còn phải biết linh động thay thế cụm từ, biến đổi câu. Hoặc rút ngắn câu, bạn có thể sử dụng đại từ thay cho danh từ.

4. Viết tự do

Tập diễn tả ngôn ngữ qua chữ viết về một hiện tượng hay một sự kiện nào đó mà chỉ sử dụng những từ ngữ thông thường hoặc những câu đơn giản.

Ví dụ bạn muốn kể về công việc của bạn mỗi tuần: bạn có thể viết một đoạn văn ngắn bằng Anh ngữ như sau:

- Every week, I go to the supermarket

- I buy a lot of things

- I always buy a tin of milk, a dozen eggs and a lot of fish or meats. I put them in the fridge.

Bạn có thể dịch:

- Mỗi tuần, tôi đều đi siêu thị

- Tôi mua nhiều thứ lắm.

Tôi luôn luôn mua một hộp sữa, một tá trứng và thật nhiều cá hoặc thịt. Tôi bỏ tất cả vào tủ lạnh.

Để kỹ năng viết ngày càng tiến bộ và có hiệu quả, bạn có thể viết nhật ký hàng ngày bằng tiếng Anh. Ban đầu chỉ là những câu đơn giản, sau dần bạn hãy nâng độ khó của chúng lên. Ngoài ra, bạn có thể viết thư cho bạn bè bằng tiếng Anh.

Dịch thuật: đôi điều cần đào sâu (Phần 2)

Quay lại với hiện trạng của ngành dịch thuật tại Việt Nam, có lẽ không cần chứng minh ta cũng thấy rằng, ngành dịch thuật ở Việt Nam chưa thực sự mạnh mẽ. 

Điều này bắt đầu từ vấn đề con người, mà trước hết là chính từ nền giáo dục và đào tạo. Việc đào tạo ngoại ngữ ở nước ta từ trước đến giờ vẫn không có gì gọi là nổi bật. Học sinh, sinh viên Việt Nam không học giỏi ngoại ngữ. Bởi họ ít có dịp được thực hành tiếng với người bản địa, ít được tiếp xúc với báo đài của người nước ngoài, ít đi du lịch và lười đọc sách báo của người nước ngoài. Và không giỏi ngoại ngữ là điều đương nhiên.

Chất lượng đào tạo dịch thuật viên chuyên nghiệp còn thấp

Ở các trường đào tạo ngoại ngữ, nơi đào tạo các biên - phiên dịch viên cũng không khá hơn là bao. Trước hết, phần lớn các sinh viên giỏi ở các trường chuyên, lớp chọn đều đã đi du học hoặc thi vào các trường lớn, số còn lại vào học ở các trường ngoại ngữ. Sự chênh lệch trình độ trong lớp và sự thiếu thốn về cơ sở vật chất, thiếu giáo viên nước ngoài, ý thức của người học còn quá thấp,.... như vậy thì làm sao đào tạo được những người làm phiên dịch có tài năng? 

Riêng trong ngành dịch thuật văn học lại càng khó hơn, bởi ngoài kiến thức về ngôn ngữ, người dịch cần phải có đam mê và năng khiếu văn học. Hai yếu tố này thì không có trường nào đào tạo được. Người dịch có hay không có 2 yếu tố này đều là do tự nhiên chứ không do nhà trường đào tạo nên. Đó là chưa kể đến việc hoàn nguyên được văn phong của tác giả là một công việc rất khó, nó hoàn toàn phụ thuộc vào cá nhân và sự lựa chọn của người dịch. Đây là một yếu tố chủ quan nên mỗi người dịch sẽ chọn ra một bản dịch riêng cho mình, khác với bản dịch văn bản khoa học. Và còn chưa kể đến những yếu tố bắt buộc phải giải thích hoặc không thể giải thích. Ngoài ra, không chỉ ở Việt Nam mà còn trên thế giới, công việc dịch thuật các cuốn sách luôn có những yêu cầu cao và  chỉ dành cho một số ít người.

Những khó khăn ấy ngày càng trở nên trầm trọng hơn bởi những vấn đề mang tính xã hội. Rõ ràng, ở Việt Nam văn hóa đọc là còn kém phát triển, phần lớn mọi người mua những tác phẩm dễ đọc, các nhà sản xuất tìm các loại sách dễ bán và họ không chịu bỏ ra một khoản phí lớn để tìm kiếm những dịch giả tốt. Rõ ràng là nhiều người tìm đọc Sidney Sheldon hơn là Jean Paul Sartre, Nhật kí Ðặng Thùy Trâm hơn là Thoạt kì thủy,…  Bản quyền bị vi phạm nghiêm trọng làm nản lòng người sáng tác, người dịch. Các tác giả lớn còn bị in sách lậu mà không được hỏi trước ý kiến, không được nhận thù lao thì huống hồ gì nói đến người dịch. Vả lại, chính người dịch có khi cũng không hề tôn trọng tên tuổi của chính mình. Đã có không ít trường hợp, một dịch giả có tiếng nhận được nhiều tác phẩm dịch, sau đó họ lại giao cho sinh viên hoặc những người thiếu kinh nghiệm dịch, và kết quả là những ấn phẩm sau này có chất lượng rất kém và ảnh hưởng đến tên tuổi. 

Dịch thuật văn học ở Việt Nam còn nhiều vấn đề bất cập

Trong các văn bản dịch chăng đầy những cạm bẫy của “giao thoa văn hóa’’ đòi hỏi phải có những hiểu biết về những hiện tượng, khái niệm “tham chiếu văn hóa” mà nếu không sống ở nước ngoài hoặc hỏi người bản địa thì không thể hình dung ra nổi (đa số các trường đào tạo dịch đều tuyển những sinh viên nói ít nhất 2 ngoại ngữ và đã sống liên tục ở nước mà mình muốn học tiếng trong khoảng thời gian 1 năm). Đã không hiểu thì không thể dịch được, chính điều này đã làm ảnh hưởng ít nhiều đến chất lượng của bản dịch, thậm chí là giết chết tác phẩm gốc. Không phải ngẫu nhiên mà bài học đầu tiên của người học dịch là câu cảnh báo “traduire, c’est trahir” (traduttore, traditore), dịch là phản.

Có ý kiến cho rằng: sao không thử tìm biên dịch là người Việt kiều? Bởi đa số họ đều là những người giỏi ngoại ngữ, học vấn cao, quan tâm đến văn học lại không dịch? 


Bởi như ta đã biết, không phải cứ hễ giỏi ngoại ngữ là có thể làm công việc dịch thuật tốt, mà quan trọng hơn đây là dịch thuật văn học. Dịch thuật là một nghề, mà nghề thì ắt phải có được đào tạo, có người có thiên bẩm tốt, không cần đào tạo cũng làm nghề được. Hơn nữa, người Việt ở nước ngoài họ cũng đều bận công việc, ít người lựa chọn theo nghiệp văn chương, và càng không có nhiều người bỏ ra hàng năm trời chỉ để dịch một cuốn sách. Nếu muốn dịch một tác phẩm từ tiếng nước ngoài sang tiếng tiếng, trước hết phải đi xin phép nhà xuất bản và tác giả ấy, sau đó liên hệ với NXB ở Việt Nam, phải chắc chắn một điều rằng cuốn sách đấy được phép xuất bản ở Việt Nam và bán chạy. 


Trong chiều ngược lại, họ phải tìm tác phẩm của Việt Nam hay ở đâu? Hay đợi tác giả trong nước gửi sang? Có bao nhiêu NXB nước ngoài đồng ý in tác phẩm của tác giả đến từ nước thứ 3? Ở Việt Nam, dịch giả của một số tác giả nổi tiếng tiền lương còn cao gấp nhiều lần so với tác giả, số tiền này là nhờ vào trợ cấp của chính phủ nước sở tại, vậy mấy năm lại có một số trợ cấp như vậy?

Ngôn ngữ ngày càng phát triển không ngừng, việc viết làm sao để hợp với văn phong và từ ngữ của người Việt lại là điều không hề dễ dàng. Không phải ngẫu nhiên mà Shakespeare được dịch đến lần thứ tư sang tiếng Pháp và vẫn tiếp tục được dịch. Vấn đề được dịch hay không được dịch không nằm ở chỗ thành thạo ngoại ngữ ít hay nhiều mà nó phần lớn còn tùy thuộc vào khả năng thiên bẩm và kỹ năng dịch thuật của chính dịch giả. Dịch thuật văn học không phải là trò chơi hay chỉ là nổi hứng nhất thời, nó thực sự rất nghiêm túc và chín chắn, bởi nó liên quan đến cả một nền văn hóa của cả một quốc gia.

Dịch thuật: đôi điều cần đào sâu (Phần 1)

Trong thời đại toàn cầu hóa hiện nay, có lẽ chưa bao giờ lịch sử nhân loại lại có nhu cầu giao tiếp và tìm hiểu thông tin lớn như hiện nay. Song song với với mối đe dọa đồng nhất hóa đến từ các nền văn hóa lớn mạnh là nhu cầu khẳng định bản sắc văn hóa của mình và cùng tìm hiểu về văn hóa của người khác, trong bối cảnh như vậy thì dịch vụ dịch thuật sẽ đóng một vai trò khá quan trọng.

Không phải ai cũng đều làm được công việc dịch thuật

Không phải ngẫu nhiên mà chi phí dành cho việc trao đổi, giao tiếp trong EU với 20 ngôn ngữ khác nhau đã ngốn tới 1 tỷ euro trong năm vừa qua. Vậy số tiền đó đã chi vào đâu? Câu trả lời đấy chính là cho đội ngũ phiên dịch. 

Lĩnh vực dịch thuật bao cả phiên dịch (dịch nói) và biên dịch (dịch viết).

Nhiều người cho rằng, bạn thành thạo 2 thứ tiếng là bạn có thể làm công việc dịch thuật. Điều này hoàn toàn hết sức sai lầm. Bởi trên thế giới có hơn 6 tỷ người, và trong đó không phải ai cũng biết đá bóng, không đến 1/3 trong số đó biết chơi bóng đá. Trong khi đó, giải vô địch thế giới chỉ dành cho vài trăm cầu thủ và chỉ số ít trong số đó mới chỉ có thể tỏa sáng trên sân cỏ.

Cách so sánh như vậy cho ta thấy rằng giữa cái ta có thể làm và cái ta làm là khác xa nhau. Không phải cứ thành thạo tiếng nước ngoài và tiếng mẹ đẻ là bạn có thể làm việc trong ngành dịch thuật. Không phải cứ viết giỏi, văn hay là trở thành nhà văn, nhà thơ được.

Quay trở lại với định nghĩa dịch thuật gồm phiên dịch và biên dịch. Trong phiên dịch lại chia thành phiên dịch đuổi, phiên dịch cabin. Dịch tiếp xúc có thể được chia thành giao tiếp thông thường và giao tiếp ngoại giao hoặc đàm phán kinh tế… Biên dịch có thể được tạm chia thành dịch văn bản khoa học, báo chí, diễn văn, văn học nghệ thuật. Nói vậy để thấy từ dịch thuật bao gồm những nhánh nhỏ rất khác nhau.
  
Mỗi công việc sẽ có những kỹ năng riêng mà không phải bạn làm tốt công việc này thì cũng có thể làm tốt công việc khác. Có nhiều người cho rằng, làm tốt công việc phiên dịch thì có thể làm được biên dịch và ngược lại. Điều này có thể đúng với những cấp độ đơn giản, nhưng ở dịch thuật đỉnh cao thì nó hoàn toàn không dễ dàng như vậy. Cũng giống như không huấn luyện viên nào lại đi xếp Ronaldinho vào vị trí hậu vệ và Maldini vào vị trí tiền đạo. 

Người dịch chỉ là người "vô hình"

Dịch thuật là việc chuyển văn bản hay diễn ngôn từ ngôn ngữ gốc sang ngôn ngữ đích mà không làm thay đổi ý nghĩa và nội dung của văn bản hay diễn ngôn đó. Để làm tốt được điều này, người dịch phải hiểu được sắc thái, nội dung của văn bản hay diễn ngôn gốc và tìm được cái tương đương trong ngôn ngữ đích. 

Khi đọc bản dịch, người đọc không hề thấy được sự hiện diện của người dịch, mà chỉ nghe nói đến tên tuổi của tác giả hoặc diễn giả mà thôi. Trong khi đó, mỗi con người là độc nhất, không có ai viết và nói giống nhau cả. Và ở đây, người dịch bắt buộc phải nhập mình vào tác giả để nói và viết giống như họ nghĩ. Điều này cho thấy, người dịch phải có những kỹ năng nhất định và những hiểu biết cơ bản trong lĩnh vực mà mình nhận dịch thuật. Nhưng dù sao thông điệp sau khi đi qua màng lọc là người dịch cũng vẫn ít nhiều khác với bản gốc. Chưa kể đến năng lực tiếp nhận và xử lý thông tin của người đọc, người nghe. Không phải ngẫu nhiên mà người ta nói một bản dịch dù hay đến mấy vẫn là mặt sau của tấm thảm dệt mà thôi.

(Còn tiếp)

Lí giải vì sao người Việt khó học tiếng Anh?

Jesse Peterson là một người từng dạy tiếng Anh ở Việt Nam đã chia sẻ lý do vì sao người Việt học tiếng Anh một cách khó khăn, và hiệu quả không cao.

Khi học ở Canada, Jesse từng làm việc tại một nhà hàng. Người Việt mà lần đầu tiên tôi gặp là một đầu bếp, cô ấy rất đáng yêu, hài hước và luôn mỉm cười nói chuyện tiếng Anh với tôi. Nhưng do phát âm không chuẩn nên tôi không hiểu cô ấy đang nói gì cả, dù chỉ là một từ.

Phát âm chính xác là một yếu tố rất quan trọng

Cách đây vài năm, khi Mẹ tôi đến Việt Nam thăm tôi.  Những người hàng xóm thân thiện mà tôi nghĩ họ có thể nói tiếng Anh khá tốt đã hỏi thăm mẹ tôi bằng những câu hỏi tiếng Anh đơn giản như: "How are you? (Bạn khỏe không?)". Khi đó, mẹ tôi cũng thực sự bối rối vì không hiểu họ đang nói gì. Từ đó tôi nhận ra rằng, sau một thời gian sống, học tập và làm việc tại Việt Nam, tôi đã quen với "cách người Việt nói tiếng Anh".

Jesse rất thích tiếng Việt, vì đây là một ngôn ngữ rất độc đáo, nó có âm điệu và có dấu. Hai yếu tố này đã làm nổi bật ngôn ngữ tiếng Việt so với 6500 ngôn ngữ trên thế giới. Thế nhưng, chính bởi điều này đã làm cho tiếng Việt trở thành một ngôn ngữ khó học nhất đối với những người nói tiếng Anh bản địa, đồng thời nó cũng gây khó khăn cho người Việt khi học tiếng Anh.

Là một người biết tiếng Việt, tôi nhận ra rằng, người Việt Nam gặp nhiều khó khăn khi học tiếng Anh so với người ở nước khác. Đơn giản là vì người Việt phải sử dụng cơ miệng hoàn toàn khác để nói được tiếng Anh.

Ngoài ra, đa số các cuốn sách dạy tiếng Anh ở Việt Nam đều được dịch từ tiếng nước ngoài ra. Theo giáo trình phổ biến cho những các học viên ở các nước không sử dụng ngôn ngữ ngữ có dấu như tiếng Việt.

Còn phương pháp dạy tiếng Anh của người Việt thì lại lấy ngữ pháp và từ vựng làm gốc, trong khi nền tảng để học tốt tiếng Anh đó chính là phát âm.

Tất nhiên, tôi không hề phủ nhận tầm quan trọng của việc học ngữ pháp. Thế nhưng, trong quá trình học tiếng Anh, bạn không nên quá chú trọng đến ngữ pháp, từ vựng, trừ khi bạn muốn trở thành một nhà văn chuyên viết bằng tiếng Anh.

Khi còn là một giáo viên dạy tiếng Anh cho người Việt, tôi luôn muốn tìm ra phương pháp hiệu quả nhất và đã nảy ra ý tưởng học và nghiên cứu tiếng Việt. Và tôi đã may mắn khi có một giáo viên tốt và cô ấy nói rằng, nếu muốn học tốt tiếng Việt thì việc đầu tiên là phải phát âm chuẩn, rõ ràng, sau đó mới học từ vựng và có thể nói chuyện được.

Nếu bạn học từ vựng trước khi biết phát âm thì khi nói chuyện sẽ liên tục mắc lỗi và tạo thành một thói quen khó sửa được. Và với cách học này đã giúp tôi hiểu được tiếng Việt nhanh hơn và trở nên tự tin hơn khi nói chuyện.

Tôi chắc chắn rằng phương pháp học này cũng sẽ rất có ích cho người Việt khi học tiếng Anh. Khi chuyển sang làm quản lý bán hàng cho một công ty tại Việt Nam, tôi đã nhận dạy tiếng Anh cho các bạn nhân viên vào buổi tối.

Nguyên nhân vì sao người Việt khó học tiếng Anh?

Chương trình học bao gồm các tiết học cách phát âm đúng tất cả ngữ âm trong tiếng Anh và các bài kiểm tra. Các tiết học được khởi đầu rất tốt, học viên rất hăng hái, nhưng tôi đã gặp phải 3 vấn đề không lường trước được.

- Họ chưa bao giờ học tiếng Anh theo cách này và luôn suy nghĩ theo một lối mòn rằng, học càng nhiều ngữ pháp càng tốt.

- Các bài học về phát âm trở thành nỗi ám ảnh của họ, bởi phần lớn họ gặp khó khăn trong quá trình phải lặp đi lặp lại nhiều lần một âm bất kỳ trong 2 tháng với cường độ học 3 buổi/tuần. Dẫn đến gây nên sự chán nản và một số người đã quyết định bỏ học sau một vài tuần tham gia.

- Có một vài bạn biết tiếng Anh, nhưng họ lại mắc nhiều lỗi trong quá trình phát âm. Đặc biệt, họ không bao giờ sử dụng âm gió và quên cách phát âm đúng khi nói chuyện.

Bản thân tôi Jesse cũng đã vấp phải lỗi tương tự khi mới bắt đầu học tiếng Việt nên anh rất hiểu điều đó. Tôi có thể học phát âm chính xác, nhưng khi nói lại thì quên phát âm chính xác. Tôi chỉ thực sự khắc phục được lỗi này khi cô giáo dạy tiếng Việt dọa sẽ không bao giờ dạy nữa, nếu tôi lại tiếp tục tái phạm.

Kết quả là sau khi hoàn thành khóa học, lớp tiếng Anh của tôi có rất ít học viên. Tuy có hơi thất vọng, mặc dù đã đặt rất nhiều tâm ý và công sức vào việc phát triển một phương pháp để dạy tiếng Anh cho người Việt. Nhưng trong tiếng Anh, chúng tôi có câu: "Bạn có thể dẫn một con ngựa đến nguồn nước nhưng bạn không thể bắt nó uống". Tuy nhiên, tôi cũng đã rất hạnh phúc vì một số học viên nói rất tốt. Họ có thể đọc một cuốn sách tiếng Anh với cách phát âm rõ ràng, gần như ngang bằng với tôi.

Phương pháp nghiên cứu về phát âm hoàn toàn có thể áp dụng đối với bất cứ đối tượng nào. Như bạn biết đấy, chỉ cần phát âm rõ ràng và chuẩn xác, bạn sẽ tự động hệ thống được những gì mà mình đã được học. Tôi biết sẽ là rất khó khăn, nhưng chính đó sẽ là một động lực lớn lao để giúp bạn học tiếng Anh hiệu quả hơn.

Mẹo hay để học ngoại ngữ tiết kiệm thời gian nhất (Phần cuối)

Học ngoại ngữ là cả một quá trình lâu dài và nó đòi hỏi sự bền bỉ của chính người học. Nếu bạn không có lòng kiên trì, không có sự chăm chỉ thì kết quả mà bạn nhận lại sẽ không được là bao. Vì vậy, để tiết kiệm thời gian học ngoại ngữ, bạn cần có phương pháp học sao cho phù hợp và hiệu quả.

Ý thức được khả năng, thế mạnh của mình

Trước khi bắt đầu học một ngoại ngữ nào đó, người học phải ý thức được thế mạnh, khả năng và tính khí của mình. Bởi vì, nếu bạn không tập trung và dành thời gian cho nó thì bạn sẽ không chinh phục được nó. Những người yêu thích máy vi tính muốn ứng dụng các phương pháp khoa học vào mối quan tâm của mình, nhưng cũng có những người không thích máy tính, vì chúng hạn chế quỹ thời gian của họ. Những người bận bịu suốt ngày sẽ tìm đến những khóa học, chủ yếu là học nghe.

Có nhiều người cho rằng, trong các kỹ năng ngoại ngữ, không có kỹ năng nào có thể đạt được mà không cần cố gắng. Tất cả mọi cái có được đều là kết quả của sự đổ mồ hôi, sôi nước mắt. Nhưng hiện nay đã có rất nhiều phương pháp học ngoại ngữ một cách nhẹ nhàng, không phải tốn nhiều công sức, nhưng với điều kiện là bạn phải có tính kiên trì, học liên tục và học có phương pháp, và điều quan trọng nhất là làm sao bạn tìm ra được phương pháp phù hợp nhất.

Trên thực tế, có nhiều người có thể nói được nhiều ngôn ngữ một lúc, nhìn chúng số người có khả năng học ngoại ngữ chiếm phần lớn, chỉ có một tỷ lệ nhỏ hoàn toàn là không có năng khiếu học ngoại ngữ. Nghĩa là để học ngoại ngữ, chỉ cần có một động cơ đúng và đảm bảo tính thường xuyên và liên tục.

Đảm bảo tính thường xuyên, liên tục

Nếu mục tiêu của bạn là nhanh chóng đạt đến trình độ giao tiếp thì tính thường xuyên, liên tục không chỉ dừng lại ở sự tiếp xúc hàng ngày với ngoại ngữ đang học, hay hàng ngày bạn nhồi vào đầu một lượng lớn từ vựng, mà chỉ cần 30 phút hoặc 1 giờ bạn tiếp xúc với ngoại ngữ để có hiệu quả rõ rệt. Tất nhiên là với điều kiện bạn học phải thực sự tập trung và có hiệu quả thiết thực.

Khi học ngoại ngữ, bạn không cần nhất thiết phải ôm lấy quyển sách giáo khoa, bạn có thể đọc báo, xem phim, nghe nhạc,…. Tất cả chúng đều có thể mang bạn đến với ngoại ngữ, sẽ không gây nhàm chán khi học.

Cho nên điều quan trọng nhất là bạn phải duy trì động cơ học ngoại ngữ của mình. Đây là một công việc không hề đơn giản, song không có nghĩa là không thực hiện được. Trước tiên, bạn cần chọn phương pháp học sao cho phù hợp với mình nhất, bởi nếu không phù hợp bạn rất dễ nản lòng. Do đó, trách nhiệm của cơ sở đào tạo ngoại ngữ hiện đại ngày nay chỉ có thể sử dụng hình thức đào tạo từ xa. Ngoài ra còn có phương pháp Audio đề xuất cho những người chỉ thích nghe và những người luôn bận bịu với công việc.

Để ngữ pháp không còn là cơn ác mộng

Trong quá trình học ngoại ngữ, ngữ pháp được coi là “cơn ác mộng” đối với nhiều người. Cơn ác mộng này đã gây nên tình trạng đối với nhiều người học và gây nên tình trạng đôi khi có một phần lỗi của tác giả sách giáo khoa khi họ giải thích các nguyên tắc, mẫu câu, công thức đào sâu suy nghĩ và phần lớn người học ngoại ngữ đều không thích học ngữ pháp.

Cách khắc phục tình trạng trên là nên hạn chế học ngữ pháp tối đã, còn các nguyên tắc thì dựa theo những ví dụ cụ thể. Bởi vì suy cho cùng thì học định nghĩa cũng chỉ phí thời gian, một khi điều cơ bản của việc học là đạt tới trình độ giao tiếp ngôn ngữ chứ không phải sử dụng những tên gọi phức tạp liên quan đến ngôn ngữ học.

Và tất nhiên sẽ có những điều ngoại lệ, những người khi học ngoại ngữ không đi sâu tìm hiểu các cấu trúc ngữ pháp, nhưng họ có thính giác ngôn ngữ tốt nên nhớ ngay những cấu trúc có sẵn. Nhưng thậm chí những người thuộc nhóm ngoại lệ này thông thường cũng vẫn bắt đầu bằng việc nhận biết một cách có ý thức những kiến thức cơ bản về ngữ pháp. Không có cách nào khác ngoài việc bắt buộc phải học nguyên tắc, cố gắng hiểu và làm các bài tập.